Bel of WhatsApp ons op +31 619 234 586
siam rehab logo

De Drie Cirkels van Verslavingsherstel

De Drie Cirkels van Verslavingsherstel

De drie cirkels is een diagram en hulpmiddel dat wordt aangemoedigd door verslavingstherapeuten om herstellende verslaafden te helpen verschillende toegangsgedragingen te identificeren en definiëren die kunnen leiden tot een terugval. Voor het eerst beschreven in een publicatie uit 1991 door Sex Addicts Anonymous, zijn de drie cirkels aangepast en gebruikt door behandelingsprogramma’s en 12-stappen groepen die werken met mensen met stofverslaving, evenals gedragsverslavingen.

Het Diagram van De Drie Cirkels

Het drie cirkels diagram lijkt op een concentrisch, tweedimensionaal diagram met drie concentrische cirkels: een binnenste, een middelste en een buitenste cirkel. Hoewel het er esthetisch uitziet als een doel, lijkt het meer op een trechter, aangezien hoe dichter het individu bij het centrum komt, des te waarschijnlijker het is dat hij of zij terugvalt in de verslaving.

Hoe dichter hij of zij bij de buitenste cirkel komt, hoe meer terrein ze moeten behouden om een nuchter herstel te handhaven. Als visueel hulpmiddel kan het drie cirkels diagram zeer nuttig zijn voor verslaafden en hen in staat stellen te beseffen wanneer ze te maken hebben met stress en situaties die gevaarlijk zijn voor het behoud van hun herstel.

Het diagnostische gedeelte houdt in dat ze, hoewel ze nog niet zijn teruggevallen, zich in een risicovolle situatie bevinden en actie moeten ondernemen om terug te keren naar de buitenste cirkel.

Gewoonlijk wordt het diagram gepresenteerd en besproken met degenen die herstel zoeken van een verslaving. Het individu gebruikt dit hulpmiddel om zijn eigen toegangsgedrag te identificeren, met begeleiding van een rehabilitatieprogramma, therapeuten, leden van steungroepen of andere personen.

Beginnend bij de binnenste cirkel en werkend naar buiten, wil het individu de boog van zijn gedrag naar actieve verslaving mentaal herzien. Afzonderlijke gevallen van gebruik of verslavend gedrag worden bekeken en voorlopergedrag, situaties en/of gebeurtenissen worden geïdentificeerd. Samen met standaard…

Vanaf het allereerste begin tot het huidige moment. Hierbij kunnen pijnlijke gedachten of herinneringen aan destructieve of schadelijke gebeurtenissen en ervaringen naar boven komen. Soms kan het helpen deze gedachten op te schrijven om te reflecteren op opvallende momenten waarin het verslavende gedrag bijzonder prominent was. Op dit punt kan het maken van het drie cirkels diagram van nut zijn.

De Binnenste Cirkel - Kernverslavingsgedrag

De binnenste cirkel is waar het individu gedrag zal opsommen dat ze herkennen als een kernonderdeel van de verslaving. In het geval van alcoholisme is dat het gebruik van alcohol. Voor degenen die deelnemen aan Anonieme Alcoholisten of Anonieme Verslaafden, geldt elke stemming beïnvloedende stof als onderdeel van de verslaving.

Over het algemeen beschouwt een verslaafde de dag waarop hij of zij nuchter werd als de laatste dag waarop hij of zij betrokken was bij het gedrag in de binnenste cirkel. Bepalen wat in de binnenste cirkel moet worden vermeld, kan moeilijk zijn, daarom kan het helpen om een therapeut of begeleider te hebben. Over het algemeen omvat het gedrag in de binnenste cirkel het gebruik van stoffen, of in het geval van gedragsverslavingen, het kernverslavende gedrag zoals gokken.

De Middelste Cirkel - De Drie Cirkels van Verslavingsherstel

Het maken van de lijst van de middelste cirkel vereist dat het individu zijn of haar focus verplaatst van gedrag dat schadelijk was naar gedrag dat tot schade kan leiden. Dit gedrag zal op zichzelf waarschijnlijk niet schadelijk zijn, maar heeft het potentieel om het individu naar beneden te trekken. Dit zijn de grenzen van de verslaving en kunnen worden aangeduid als toegangsgedrag. Als dit gedrag niet onder controle wordt gehouden, kan het een persoon snel terugbrengen naar de binnenste cirkel. Twijfelachtig gedrag kan ook hier worden vermeld en later opnieuw worden beoordeeld. Middelste cirkelgedrag kan al dan niet als passend worden beschouwd, maar wordt in elk geval als risicovol beschouwd. Voorbeelden zijn:

Uitstellen, gebrek aan structuur Gebrek aan slaap, overwerkt zijn Zelfhaat of te kritisch zijn Blijven in ongezonde relaties In de buurt zijn van bepaalde mensen of plaatsen Zich eenzaam of alleen voelen en geïsoleerd blijven Sterke boosheid jegens anderen voelen

Middelste cirkelgedrag in de Drie Cirkels van Verslavingsherstel gaat vaak gepaard met ontkenning, vooral omdat de verslaafde kan geloven dat sommig gedrag in orde is of gerechtvaardigd. Deelnemen aan enig risicovol gedrag kan leiden tot een glijdende helling naar een terugval en verslaving. Een voorbeeld hiervan zou zijn wanneer een individu gelooft dat hij of zij het winkelcentrum kan bezoeken, ook al bevindt zich daar het restaurant waar ze elk weekend dronken. Of een individu die ‘s avonds laat graag op de computer blijft, ook al weten ze dat ze moeten slapen om goed uitgerust te zijn voor het werk en om een terugval in depressie te voorkomen.

Het is vaak moeilijk voor het individu om middelste cirkelgedrag te herkennen of te accepteren als potentieel triggergedrag dat hen snel naar de binnenste cirkel kan brengen. Aan de andere kant kan de verslaafde geloven dat ze actief betrokken moeten zijn bij bepaald gedrag omdat het hen een goed gevoel geeft en het niet de daadwerkelijke stof is. Uiteindelijk is het van essentieel belang voor een persoon om risicovol gedrag te erkennen als ongezond en als een uitdaging voor hun nuchterheid.

De Buitenste Cirkel - De Drie Cirkels van Verslavingsherstel

De Buitenste Cirkel, in de Drie Cirkels van Verslavingsherstel, moedigt de verslaafde aan om hun gezonde gedrag op te sommen, ook wel bekend als gedrag in de bovenste lijn. Dit zijn gedragingen die hun beste en gezondste zelf belichamen en het vermogen hebben om het individu weg te leiden van gedrag in de middelste en binnenste cirkel. Twaalfstappenprogramma’s en steungroepen zoals de Anonieme Alcoholisten leggen grote nadruk op de buitenste cirkel als een methode van positieve bekrachtiging.

Gedrag in de buitenste cirkel helpt voorkomen dat de persoon een situatie of activiteit benadert die een terugval zou kunnen veroorzaken. Dit zijn dingen die het leven van de verslaafde en zijn of haar herstel kunnen versterken. Om ze volledig te begrijpen, moeten gedragingen in de buitenste cirkel benaderbaar, praktisch en duidelijk zijn, zonder enige fantasie-ideeën. Idealiter zijn dit gedragingen die mogelijk al in de praktijk zijn gebracht of zijn voorgesteld door een therapeut, steungroep of partner. Voorbeelden van gedrag in de buitenste cirkel zijn onder andere:

Bijwonen van herstelbijeenkomsten Bellen met een sponsor of een nuchtere steunvriend Lezen of dagboekschrijven Yoga of meditatie beoefenen Actief zijn, sporten Nieuwe hobby’s ontdekken Tijd doorbrengen met de juiste mensen Andere mensen helpen, met name andere verslaafden

Het drie cirkels diagram is niet bedoeld om compleet te zijn nadat een individu zijn gedrag in de respectieve gebieden heeft opgesomd. In plaats daarvan moeten ze regelmatig worden geraadpleegd terwijl hij of zij meer leert over hun eigen gedrag en het herstelproces.

Het Aanpassen van het Drie Cirkels Diagram

Als een visualisatiehulpmiddel zal de drie cirkels verschillend gedrag aangeven dat geassocieerd is met gebruik en verslaving, en dat vermeden moet worden. Het diagram kan op verschillende manieren worden aangepast om een beter begrip te krijgen van hoe gedrag, denkpatronen en fysiologische toestanden verbonden zijn met verslaving en herstel. Net als in het standaard drie cirkels model zal het individu het meest destructieve in de binnenste cirkel vermelden, gevolgd door diegenen die kunnen verleiden en verleiden in de middelste cirkel. De buitenste cirkel moet dingen vermelden die positief zijn en helpen bij het behouden van herstel.

  • Buitenste Cirkel – Herstel
  • Middelste Cirkel – Gladde
  • Zone Binnenste Cirkel – Actieve Verslaving (Terugval)

Gateway Drugs

Het idee dat bepaalde drugs, met name alcohol, cannabis en tabak, een opstap zijn naar ander druggebruik, werd geïntroduceerd in de jaren zeventig. Dit idee ontstond na het waarnemen van jonge mensen die legale drugs hadden gebruikt en vervolgens overgingen op illegale drugs, waaronder cannabis, cocaïne en heroïne.

Tijdens de jaren tachtig werd de term ‘gateway drug’ bedacht en werd dit concept benadrukt in tv-advertenties en gedrukte media gedurende het volgende decennium. Hiermee kwam een overvloed aan onderzoek, voornamelijk gelabeld onder de Gateway Hypothesis, dat bedoeld was om de progressie van druggebruik bij adolescenten te begrijpen door verschillende factoren te onderzoeken, waaronder epidemiologie, statistiek, moleculaire biologie, preventie, sociologie, psychologie en diergedrag.

Hoewel het onderzoek niet eenduidig is, is de theorie dat het gebruik van bepaalde drugs het potentieel voor ander druggebruik kan vergroten, plausibel. Medisch onderzoekers hebben gesuggereerd dat wanneer een jong persoon cannabis, alcohol of tabak gebruikt, er biologische veranderingen in de hersenen optreden die hen vatbaarder maken voor verder druggebruik.

Het concept van de gateway drug is gevestigd door observatie en enquêtes onder eerste gebruikers van verschillende stoffen. Bij longitudinale studies zijn trends naar voren gekomen; voorbeelden hiervan zijn:

Een steekproefstudie van 6.624 mensen die nog nooit illegale drugs hadden gebruikt voordat ze cannabis gingen gebruiken, had 44,7% meer kans om verdere illegale stoffen te proberen. Sociale omstandigheden waren ook een factor en beïnvloedden de totale waarschijnlijkheid. In een andere steekproefstudie van 27.461 mensen die geen tekenen van alcoholisme vertoonden voordat ze cannabis gingen gebruiken, werden drie jaar later opnieuw onderzocht en bleek een toename van 500% in alcoholafhankelijkheid in vergelijking met een controlegroep die helemaal geen cannabis had gebruikt.6 Hoewel onderzoek een trend laat zien met betrekking tot gateway drugs, wijst het alleen op een mogelijkheid in plaats van een vaststaand resultaat. Dit heeft geleid tot plausibele theorieën die worden gedomineerd door twee concepten:

Dat er biologische veranderingen in de hersenen optreden tijdens vroeg druggebruik, en dat er vergelijkbare socio-gedragsattitudes zijn over de verschillende soorten drugs.

Gatewaygedrag bij Misbruik van Middelen

De geldigheid van de gateway-hypothese of de gatewaydrugtheorie is nog steeds onzeker. Niettemin blijft de premisse dat negatief gedrag leidt tot slechter gedrag over het algemeen waar. Bijvoorbeeld, wanneer er misbruikgedrag optreedt in een relatie en niet wordt gestopt, is er een grote kans dat het misbruik zal escaleren. Op dezelfde manier kan een kind dat in de klas vloekt, de andere studenten aanmoedigen om te vloeken, tenzij een leraar of een autoriteitsfiguur actie onderneemt om het vloekgedrag uit te roeien. Dit gedrag is misschien niet per se gevaarlijk, maar het kan ongewenst zijn en tot een zekere mate van ongemak leiden.

Bij middelenmisbruik kan gatewaygedrag een ander soort middel zijn, zoals alcohol drinken, wanneer de voorkeursstof cocaïne is. Mensen die worstelen met een cocaïneverslaving kunnen in hun persoonlijke geschiedenis constateren dat het drinken van alcohol meestal voorafgaat aan gedrag gericht op cocaïne.

Vroege stappen in de overgang van herstel naar terugval kunnen worden geïdentificeerd, zoals het binnengaan van een café voordat men alcohol consumeert. Of misschien zich ziek melden op het werk voordat men uiteindelijk een café binnenstapt.

Gatewaygedrag bij Gedragsverslavingen

Een middelenverslaving houdt in dat iemand afhankelijk is van ten minste één stof. Het wordt gediagnosticeerd wanneer een individu veranderingen vertoont in hun fysieke, emotionele en mentale gedrag en niet in staat is te functioneren zonder gebruik.

Tot zeer recentelijk werden niet-stofgebonden verslavingen beschouwd als een gedragsprobleem in plaats van een werkelijke vorm van verslaving.8 De American Psychiatric Association heeft pas recentelijk gedragsverslavingen opgenomen in de DSM5 diagnostische handleiding.

Gedragsdeskundigen neigen te geloven dat alles wat in staat is om iemand te prikkelen verslavend kan worden, en wanneer een gewoonte evolueert tot een verplichting, wordt deze beschouwd als een verslaving. Voortdurend onderzoek toont aan dat er bepaalde overeenkomsten en verschillen zijn tussen symptomen van middelenverslaving en symptomen van gedragsverslaving, maar beide vertonen gatewaygedrag waarop het drie cirkels diagram probeert te wijzen en aan te pakken.

Gedragsverslavingen

De term “gedragsverslaving” is een nieuwe manier om een verslaving aan een proces of activiteit te beschrijven die geen stoffen zoals alcohol, sigaretten, harddrugs of in sommige gevallen medicijnen omvat. Gedragsverslaving verwijst eerder naar verslavingen zoals overeten, seks, gokken, winkelen, internet, computerspellen, enzovoort.

Het verschil tussen gedragsverslavingen en stofverslavingen is dat het eerste ervoor zorgt dat het individu verslaafd raakt aan het gedrag of het gevoel dat voortkomt uit het uitleven van het proces of de activiteit. In tegenstelling tot een stofverslaving zijn er weinig tot geen fysieke tekenen, maar er zijn vaak voorlopers zoals depressie, sociale angst, een gebrek aan sociale steun of zelfrespect, en in sommige gevallen afhankelijkheid. Onderzoekster Kimberly Young suggereerde in haar studie dat mensen met gedragsverslavingen bepaalde symptomen vertonen die leiden tot dezelfde gevolgen als degenen met een stofverslaving.9

Vanuit neurologisch oogpunt beïnvloeden gedragsverslavingen neurotransmitters in de hersenen op indirecte wijze en hebben ze het potentieel om als versterkers te fungeren. In tegenstelling tot stoffen die directe invloed hebben op deze gebieden (bijv. het dopaminerge systeem). Bovendien is gebleken dat gedrag geassocieerd met gedragsverslavingen beloningseffecten kan veroorzaken, vergelijkbaar met stoffen, via biochemische processen in de hersenen; het is deze effecten die kunnen leiden tot verslaving.

Patiënten met een gedragsverslaving, die zijn geobserveerd door clinici en onderzoekers, vertonen criteria die vergelijkbaar zijn met die van stofverslavingen. Bijvoorbeeld, verlangens, ontwenningsverschijnselen, excessief gedrag, tolerantie, verlies van controle en suïcidale neigingen. Met deze bevindingen is het passend geacht om dergelijk excessief gedrag te categoriseren als een geldige gedragsverslaving die vergelijkbare behandeling vereist als die van een stofverslaving.

Het drie cirkels diagram is een nuttig hulpmiddel voor iedereen die mogelijk worstelt met een verslaving en in herstel wil zijn. Gokverslaving, seksverslaving, eetstoornissen, om enkele van de belangrijkste gedragsverslavingen te noemen, hebben allemaal voorlopende gedachten en acties die kunnen worden vastgesteld en actief vermeden als onderdeel van herstel.